اکثر ما اطلاعاتی هرچند کم از تب سنج یا دما سنج طبی داریم. اینکه چیست و چه کاربرد اولیهای دارد؛ اما کمتر کسی از مردم عادی دانش دقیقی درباره ی این ابزار دارد. بسیاری هنوز تصویر لوله جیوهای شکل از تب سنج را در ذهن خود دارند و نسل جدیدتر با نمونههای پیشرفته آن مانند تب سنج الکترونیکی یا پیشانی بیشتر آشنا هستند.
دماسنج طبی وسیله ای بسیار ضروری است که باید هر کسی حداقل سادهترین مدل آن را در خانه خود داشته باشد. ما قصد داریم تا در این مقاله و در قدم اول شما را با ماهیت آن آشنا کنیم. سپس در مقالات بعدی در خصوص هرکدام ریزتر خواهیم شد. به هر حال شما قبل از هر اقدام و خرید باید بدانید که اصلاً این وسیله چه کاربرد و انواعی دارد. همچنین سعی کردهایم تا به چندین سؤال دیگر شما در این خصوص هم پاسخ بدهیم.
دماسنج طبی چیست
تب سنج همان وسیلهای پزشکی است که برای اندازه گیری دمای بدن اندازه گیری میشود. این تعریفی است که شما در هر کتاب یا مقاله پزشکی هم پیدا میکنید. احتمالا خودتان هم میدانید. این دستگاه جز این کاربرد دیگری ندارد؛ یعنی برای اندازه گیری دمای محیط یا تعیین دمای وسیلهای استفاده نمیشود. نمونههای قدیمی دارای ساختمان جیوهای شکل بودند و نمونههای جدیدتر حالت الکترونیکی دارند.
انواع تب سنج
دومین مورد شناخت انواع تب سنج و انتخاب و خرید آن است. در اینجا ما فقط به آنها اشارهای میکنیم. در مقالههای بعدی به طور کامل در خصوص هرکدام از سیر تا پیاز توضیح خواهیم داد.
تب سنج جیوهای
این نوع وسیله اندازه گیری دمای بدن به دلیل داشتن جیوه و احتمال شکستگی آن در داخل دهان و سمی بودن ماده داخلی، چند سالی است که در کشورهای اروپایی ممنوع شده است. اما به هرحال آشناترین وسیله جهت اندازه گیری میزان تب بوده که زیر بغل یا زیر زبان قرار گرفته و دمای بدن را نشان میدهد. قرار دادن آن ز
یر زبان دقیقترین حالت اندازه گیری است.
تب سنج نواری یا پلاستیکی
این مدل را شاید خیلی از افراد هنوز ندیده باشند. یک نوار کوچک به اندازه انگشت سبابه و به باریکی آن و با جنس مخصوص که روی پیشانی قرار میگیرد. سپس میتوان با تغییر رنگ، مقدار تب را از روی آن خواند. دقت آن مانند بقیه وسایل نیست و بیشتر کاربری خانگی دارد.
دماسنج لمسی
برای استفاده از این وسیله باید خیلی حساس باشید. حتماً باید قبل از به کار بردن آن را به خوبی ضدعفونی کنید. برای اندازه گیری کافی است که آن را زیر بغل، داخل مقعد، زیر زبان و داخل گوش قرار دهید.
دماسنج لیزری درون گوش
این وسیله کاربری بسیاری راحتی دارد. کافی است که آن را درون گوش قرار داده تا دستگاه تب را نشان دهد. البته حتماً باید در حالت سکون باشید. هرچند به دلیل پیچوخم زیاد درون گوش ممکن است که دمای دقیقی را نشان ندهد؛ به ویژه در کودکان که گوش بسیار کوچکی هم دارند. برای بزرگسالان و آنهایی که بیمار هستند و روی تخت دراز کشیدهاند، گزینه بسیار خوبی برای استفاده است.
دماسنج پیشانی
در روزهایی که بیماری خاصی در کشور شایع شده مانند بیماری کرونا و باید دمای بدن افراد اندازه گیری شود، بهترین و سریعترین وسیله در مراکز درمانی، استفاده از دماسنج پیشانی است. وسیلهای که سه ثانیه روی پیشانی گرفته و با دقت بالا، دمای بالای بدن افراد اندازه گیری میشود. این یکی از بهروزترین و گرانترین وسیلههای اندازه گیری دما است که بیشتر کاربری بیمارستانی دارد تا اینکه در خانه استفاده شود.
کدام نوع تب سنج را برای اندازه گیری دمای بدن خریداری کنیم؟
سؤال اولیه افراد در انتخاب تب سنج این است که کدام مورد را خریداری کنیم؟ چه تفاوتی وجود دارد؟ در این خصوص میتوان بارها صحبت کرد و مقالات بسیار متعددی نوشت؛ اما چرا خودمان را اذیت کنیم؟ اینکه کدام نوع را خریداری کنید، به کاربری شما بستگی دارد. اول از همه کاربری به دو دسته کلی خانگی و غیرخانگی (بیشتر مراکز درمانی) تقسیم میشود. برای کاربری خانگی، مسلماً استفاده از نوع جیوهای یا پلاستیکی توصیه میشود. اول از همه اینکه هم کاربری راحتتری دارند و هم قیمتشان مناسب تر است؛ اما اگر به دنبال استفاده تخصصی هستید، مسلماً خرید نمونههای پیشانی، گوش و لمسی بیشتر توصیه میشود.
مورد بعدی که باید در نظر گرفت، سن افراد است. برای کودکان به دلیل جنبوجوشی که دارند، باید بیشتر دقت کنید. خرید نمونههای پلاستیکی بهترین گزینه است. البته از آنجا که کودکان بیشتر مریض شده و تب میکنند، میتوانید نمونههای لمسی را خریداری کرده و از راه مقعد تب آنها را اندازه بگیرید. در صورتی که فردی در خانه شما بیشتر دچار بیماریهای مختلف میشود، بهتر است که حداقل یک نمونه دیجیتالی برای اندازه گیری مداوم تب خریداری کنید.
البته نمونههای بسیار پیشرفتهای هم وجود دارند که میتوان از طریق بلوتوث یا وای فای و با استفاده از یک اپلیکیشن از طریق گوشی دادههای به دست آمده را ذخیره کرد. این نمونهها خیلی نادر و در حال حاضر بسیار گران قیمت هستند. اگر زیاد از تب سنج برای اندازه گیری دمای بدن استفاده میکنید و هر بار دمای بدن شما بالا و پایین میشود، تهیه این مدل هم توصیه میشود؛ اما حداقل میتوانید خودتان در یک دفترچه دمای بدن خود را ثبت کنید.
یک تب سنج باید چه ویژگیهایی داشته باشد؟
وقتی قصد خرید تب سنج را دارید، باید چند ویژگی را در نظر بگیرید:
- زمان پاسخدهی بسیار سریعی داشته باشد. نمونههای دیجیتالی موجود در بازار در مدت حدود 3 ثانیه میتوانند تب بدن فرد را اندازه گیری کنند. همچنین استفاده آن هم راحت باشد. هرچند که بیشتر دستگاههای امروزی کاربری بسیار سادهای دارند.
- دقت بسیار بالایی داشته باشند. دقت نمونههای دیجیتالی روی پیشانی و جیوهای که زیر دهان قرار میگیرند، بیشتر از همه است. البته دقت نوعی که داخل مقعد هم قرارمیگیرد، بالا است.
- دنبال برندهای خوب باشید. در بازار برندهای مختلف وجود دارند که بعضی از آنها فقط ظاهر دارند؛ نه کیفیت و نه دقت اندازه گیری دقیق.
- اگر برای خانه خریداری میکنید، بهتر است تا نوعی باشد که بتوان آن را در چند قسمت مختلف بدن قرار داد؛ برای مثال، تب سنج های جیوهای زیر بغل خیلی خوب دمای بدن را نشان نمیدهند. برای همین میتوان آن را زیر زبان قرار داد.
- طیف دمایی مختلف و ریزی داشته باشد. البته این مورد بیشتر در نمونههای جیوهای یا نواری اهمیت دارد. بعضی کارخانههای سازنده، اندازههای اصلی را قرار میدهند که این میتواند باعث کاهش خوانایی دقیق مقدار دما شود.
- حتماً تب سنج خود را از شرکتهای معتبر یا داروخانهها تهیه کنید. همچنین حتماً قبل و بعد از استفاده آنها را ضدعفونی کرده و دستان خود را با آب و صابون بشویید.
نتیجه گیری
به تب سنج نباید به چشم یک وسیله بسیار لوکس نگاه کنید. اصلاً وسیله ی لوکسی نیست. این دستگاه مورد نیاز و ضروری در همه ی خانههاست و هر کسی باید حداقل یک نمونه بسیار ساده یعنی مدل نواری آن را داشته باشد. در صورت احساس تب یا داغی بدن و آن هم در زمانی که همراه با دیگر علائم بیماری بود، استفاده از تب سنج برای اندازه گیری دما توصیه میشود. برای خرید اولین گام این است که شما با این وسیله آشنا شوید تا بدانید که حداقل قرار است که چه چیزی را تهیه کنید. در مقالههای بعدی به طور مفصل در خصوص کارکرد، انواع و دیگر موارد مرتبط خواهیم نوشت.