شرایط نگهداری ابزار جراحی
به طور کلی خورندگی ، سطح کلیه ابزاری را که فلزی است از طریق شیمیایی ، الکتروشیمیایی مورد آسیب قرار می دهد ، که این سطوح به دلیل تغییر رنگ به آسانی از سایر قسمتهای آسیب ندیده قابل تشخیص هستند. در فولاد این تغییر به صورت زنگ زدگی است. خورندگی عمومی حتی در ابزار ساخته شده است فولاد ضد زنگ نیز مشاهده می شود. وسایل تنها در صورتی دچار خوردگی میشوند که با آبی یا محلول های نمکی در تماس باشند و عمدتا سوراخ شدن ابزار بر اثر کلر به وجود می آید. خوردگی منجر به سوراخ شدن ، به صورت فرورفتگی هایی در سطح ابزار نمایان می گردد. این نوع حفره ها منبعی برای زنگ زدن می باشد که تنها راه جلوگیری از این نوع خوردگی تمیز کردن ابزار بلافاصله پس از تماس آن ها با کلریدها یا سایر یون های هالوژنی میباشد.
در فولاد های معمولی یا فلزات رنگی که پوشش گالوانیزه دارند ، خورندگی در سطوحی مشاهده می شود که سطح آنها دارای نقص باشد. در طی انجام فرآیند ضدعفونی،پاکیزه سازی یا استریلیزاسیون ، براده ها و میکرارگانسیم های حاوی زنگ،از یک ابزار به ابزار دیگر منتقل میشود ،همچنین بخار مورد استفاده در فرآیند استریلیزاسیون که از لوله های زنگ زده عبور می نماید نیز می تواند موجب خوردگی ابزار شود. بنابراین جداسازی ابزارهای زنگ زده و معیوب از دیگر ابزارها نه‌تنها از انتقال زنگ زدگی ، بلکه از تاثیرات نامطلوب ظاهری ابزارهای دیگر نیز جلوگیری می نماید بنابراین مهمترین راه جلوگیری از انتقال پدیده خوردگی ابزارهای سالم، معدوم کردن ابزار های معیوب و زنگ زده است.
ابزار جراحی
نحوه نگهداری ابزارهای جراحی
وسایل جراحی بسیار گران و هزینه بر هستند و درصورت مراقبت صحیح به مدت ده سال یا بیشتر قابل استفاده خواهد بود. استفاده نابجا عدم رعایت فقط کافی در هنگام شست و شو ، ضدعفونی کردن ، برداشتن و جابجایی وسایل ، کارایی و طول عمر ابزار ها را کاهش داده و موجب خرابی آن ها می شود ، بنابراین در هنگام شست استفاده و جابجایی وسایل باید نقاط زیر مورد توجه قرار گیرد :
* ابزارهای جراحی چشم و بسیار ظریف میباشد و باید با ملایمت و دقت جابه جا گردند.
* وسایل جراحی نباید بر روی هم قرار گیرند بلکه باید کنار یکدیگر چیده شوند.در این راستا باید از قرار دادن رتر کتورها و سایر وسایل سنگین بر روی ابزارهای ظریف و تو خالی اجتناب شود.
* حلقه های دسته ی وسایل باید در یک ردیف و با هم نگهداری شوند ، همچنین حلقه ابزار خمیده و زاویه دار نیز باید در یک ردیف قرار گیرند.
* از هر قطعه ابزار جراحی صرفا جهت مقاصد کاربردی همان ابزار استفاده نمائید. در غیر این صورت خساراتی به ابزار وارد خواهد شد که تعمیر و بازسازی آن نیز امکان‌پذیر نخواهد بود مانند استفاده از قیچی های ظریف برای برش بافت های ضخیم که موجب صدمه زدن به آنها می گردد، بنابراین از این کار اجتناب کنید.
* در هنگام دادن وسایل به جراح از قرار دادن انگشت به داخل دسته وسایل باید اجتناب شود زیرا این کار باعث سقوط وسیله و در نتیجه آسیب آن خواهد شد.
نگهداری ابزارهای جراحی
هرگز نباید محلول سالین جهت پاکسازی وسایل استفاده کرد زیرا نمک موجب تخریب و زنگ زدن ابزارها شده به ترتیب آن را سریع تر می کند. برای پاک کردن وسایل باید از آب مقطر استفاده کنید.
برای نگهداری ابزارهای جراحی استفاده از روان کننده ها یا روغن هایی با قابلیت حل شدن در آب (حاوی پارافین)، گامی موثر در افزایش طول عمر ابزار جراحی است. هرگونه روغن کاری و نه تنها از اصطحکاک دو فلزی که بر روی هم قرار دارند ممانعت به عمل می آورد بلکه با ایجاد نوعی نرمی در عملکرد ابزار، از هر نوع خوردگی ناشی از سایش و اصطکاک نیز جلوگیری می نماید. شایان ذکر است که به هیچ عنوان نمی توان ابزار جراحی آغشته به روغن های غیر قابل حل در آب را استریل نمود بنابراین نباید از این گونه روغن ها در روغن کاری ابزار جراحی استفاده کرد.
در خلال فرآیند استریلیزاسیون، درجه حرارت به صورت شدید، افزایش و کاهش می یابد. اگر در این حالت ابزارهای جراحی قفل دار به صورت کاملا قفل شده استریل گردند،ممکن است تحت تاثیر شوک ناشی از تغییرات شدید حرارتی، از ناحیه لولا دچار ترک خوردگی شده یا قفل ابزار، استحکام خود را از دست دهند لذا توصیه می شود ابزارهای قفل دار را در خلال عملیات استریلیزاسیون از حالت قفل شده خارج سازید یا حداکثر آن را روی ضامن اول قفل نمایید.
ناحیه قفل دار ابزار جراحی باید همواره تمیز بوده و عاری از هر گونه آلودگی باشد.وجود هرگونه آلودگی در این منطقه منجر به خشکی شدید ابزار و شکستگی ناگهانی آن می شود. هر گونه آلودگی قابل رویت باید در مرحله تمیزکاری توسط برس نرم از بین رود.
توصیه میشود تا حد امکان از حک نمودن هرگونه حروف و نام بر روی ابزار جراحی توسط دستگاه های حک زنی به روش شیمیایی خودداری شود زیرا با این کار ناخواسته موجب آسیب رساندن به سطح محافظت کننده ابزار جراحی می شوید و این امر مشکل ایجاد لکه و نقطه نقطه شدن محل مربوطه را به همراه خواهد داشت.
هیچ‌گاه از برس یا اسفنج فلزی برای پاک سازی دستی استفاده نکنید.
توجه نمایید که فرآیند استریلیزاسیون جایگزین فرایند تمیز کردن وسایل و ابزارها نخواهد شد .