گیاهخواری در سالمندان
گیاهخواری در سالمندان
گیاه خواری که در زبان انگلیسی vegetarianism خوانده می شود تنها به نوع خاصی از رژیم غذایی گفته نمی شود بلکه شیوه خاصی از زندگی است که پیروی از آن در کشورهای توسعه یافته و حتی کشورهای در حال توسعه از جمله ایران در حال افزایش است. اگرچه در دهه‌های ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰ میلادی اجتناب از مصرف گوشت بیشتر جنبه مذهبی داشت، اما از دهه ۱۹۸۰ گروههایی از مردم به منظور ارتقاء سطح سلامتی خود پیروی از این رژیم را آغاز کردند.
، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ،
واژه گیاه خوار یا vegetarian اولین بار در سال ۱۸۴۷ به وسیله انجمن گیاهخواران انگلستان به کار رفت اما گیاهخواری حداقل ۶۰۰ سال قبل از میلاد مسیح نیز وجود داشته است. با وجود این تا اوایل قرن بیستم این عقیده به عنوان یک ایده قابل قبول برای ارتقاء سلامت پذیرفته نشده بود.
، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ،
زنان بیش از مردان به گیاه خواری روی می آورند اگرچه سطح اقتصادی اجتماعی گیاهخواران معمولاً مشابه افراد همه چیزخوار omnivore یعنی انسان های معمولی است، اما معمولاً متوسط سطح تحصیلات گیاهخواران بالاتر است. با وجود اینکه گیاهخواری در همه سنین و حتی در کودکان و نوجوانان شایع است اما بیشتر گیاهخواران بالای ۴۰ سال سن دارند. افراد به دلایل مختلفی به گیاهخواری روی می آورند که مهمترین علت آن حفظ سلامتی است اما اعتقادات مذهبی گروه های فکری و متافیزیکی و مهمتر از آن اعتقاد به رعایت حقوق حیوانات و تاثیر دوستان و خانواده نیز در پیروی از این روش زندگی موثر است.
، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ،
گروه های گیاهخواری تنوع زیادی دارند برخی از آنان حتی از پوشیدن لباس تهیه شده از حیوانات خودداری می‌کنند اما خوشبختانه افرادی که به دلیل حفظ سلامتی از این رژیم پیروی می‌کنند انعطاف بیشتری نشان می دهند و از آنجایی که سالمندی اغلب به خاطر ارتقاء سلامت به این رژیم روی می‌آورند حفظ تغذیه متعادل در آن آسان تر است. همچنین گروههای متفاوت گیاهخوار ممکن است برخی غذاهای حیوانی را وارد رژیم غذایی خود کنند.
گروههای عمده گیاهخواری شامل موارد زیر است:
شیر گیاهخواران lacto vegetarian که علاوه بر غذاهای گیاهی شیر و لبنیات را نیز مصرف می‌کنند.
تخم ماکیان گیاهخواران ovo vegetarian که علاوه بر غذاهای گیاهی تخم پرندگان را نیز مصرف می کنند.
شیر تخم ماکیان گیاهخواران lacto ovo vegetarian مصرف کنندگان شیر و لبنیات و تخم ماکیان علاوه بر غذاهای گیاهی.
گیاهخواران متعصب vegan که علاوه بر حذف گوشت حیوانات گوشت قرمز و ماکیان ماهی و غذاهای دریایی زمان شیر و لبنیات و تخم ماکیان و حتی هر نوع غذای حیوانی مثل عسل را نیز از غذای خود حذف می کنند.
شبه گیاهخواران semi vegetarian که گاهاً گوشت مصرف می کنند و شامل دو گروه هستند: یک ماهی گیاهخواران pesco vegetarian دو ماکیان گیاهخواران pollo vegetarian.
میوه خواران مصرف غذاهای گیاهی که منجر به کشتن گیاهان نشود مثل میوه های تازه و خشک دانه‌ها و مغزها و برخی سبزیجات
، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ،
همانطور که گفته شد گیاهخواری اغلب در افراد بالای ۴۰ سال رایج است. از طرف دیگر افزایش امید به زندگی به دلیل ارتقاء سطح بهداشت موجب افزایش سالمندان در همه کشورها شده است بنابراین توجه به اثرات گیاهخواری در این گروه سنی اهمیت ویژه یافته است به ویژه که تصور می شود فواید رژیم غذایی گیاهی در کنترل بروز برخی بیماری های مزمن ممکن است در این سنین اهمیت ویژه‌ای داشته باشد. به علاوه ممکن است تصور شود که برخی از اثرات نامطلوب این رژیم مثل کاهش انرژی دریافتی و اثرات منفی بر رشد در این سنین اختلال چندانی ایجاد نمی کند. در ادامه به بررسی اثرات مفید و همچنین مشکلات ناشی از این رژیم غذایی در سالمندان پرداخته و برخی راهکارهای تعدیل کننده این شیوه غذا خوردن معرفی میشود.
وضع پروتئین بافت عضلانی و وزن بدن
جذب پروتئین با افزایش سن کاهش می یابد همچنین افزایش سن همراه با کاهش توده بدون چربی به ویژه بافت عضلانی بدن است. به طور کلی به نظر می رسد که تعادل پروتئین در سالمندان منفی است از طرف دیگر دریافت بالای پروتئین ممکن است همراه با افزایش سرعت تخریب کلیه ها و خطر بی برخی بیماری‌های مزمن دیگر باشد. بنابراین اگر چه مقادیر توصیه شده در این سنین افزایش نمی یابد اما توصیه می شود که از منابع با ارزش پروتئین دریافت شود
، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ،
به طور کلی درصد دریافت انرژی از پروتئین در گیاهخواران ۲ تا ۱۰ درصد کمتر از افراد همه چیز خوار است و با توجه به اینکه دریافت انرژی در گیاه خواران پایین است خطر دریافت ناکافی پروتئین در این گروه افزایش می‌یابد. یادآوری میشود که پروتئین‌های حیوانی حاوی مقادیر بالاتری از اسیدهای آمینه ضروری و اسیدهای آمینه سولفور دارند که به ویژه موجب تحریک رشد و نمو خود و حفظ سلامت افراد میشود
، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ،
دریافت انرژی نیز در اغلب سالمندان پایین است البته نباید از نظر دور داشت که کاهش میزان متابولیسم و فعالیت سالمندان منجر به کاهش انرژی مورد نیاز آنان میشود. رژیم گیاهخواری اغلب با دریافت پایین تر انرژی همراه است کاهش دریافت انرژی و پروتئین در گیاهخواران، عامل اصلی کاهش وزن بدن بوده بدون چربی و توده عضلانی فرض می شود. مصرف گوشت ممکن است اثر مثبتی بر افزایش توده بدون چربی و توده عضلانی در سالمندان به ویژه در صورت انجام تمرینات ورزشی داشته باشد. برخی مطالعات نشان دادند که حتی در صورت دریافت مقادیر کافی پروتئین در حد مواد ایر توصیه شده آردی ای و حتی دو برابر آردی ای از رژیم گیاهخواری، تمرینات ورزشی برای گیاهخواران با افزایش توده عضلانی همراه نخواهد بود
، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ،
اگرچه پروتئین رژیم گیاهخواری کفایت کافی برای حفظ بافت عضلانی و وزن را به ویژه در دوره های خاص زندگی مثل سالمندی ندارد، اما پروتئین های گیاهی فواید متعددی در کنترل بیماری‌های مزمن دارند که در ادامه توضیح داده خواهد شد زمان مصرف همزمان برخی پروتئین های گیاهی باعث بهبود کفایت پروتئین رژیم گیاهخواری می شود.
کمبود ویتامین b۱۲
جذب ویتامین b۱۲ که برای خون سازی و فعالیت مناسب سیستم عصبی و دیگر ارگانها به شدت ضروری است در سالمندان به دلیل کاهش اسید معده و همچنین کاهش یا فقدان فاکتور داخلی کاهش می‌یابد بنابراین سالمندان در معرض خطر افزایش یافته کمبود ویتامین b۱۲ قرار دارند. ذخیره ویتامین b۱۲ افراد بزرگسال سالم که تغذیه خوبی داشته باشند می‌تواند به مدت ۴ تا ۶ سال ین کننده نیاز فرد باشد
، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ،
به همین علت عوارض‌مصرف رژیم گیاهخواری که ویتامین b۱۲ آن ناچیز تقریباً در حد صفر است معمولاً تا مدت طولانی مشخص نمی‌شود. اما وضع ویژه سالمندان موجب افزایش شدت این مشکل میشود به علاوه برخی عوارضی که امروزه به کمبود ویتامین b۱۲ نسبت داده میشود در کمبودهای خفیف این ویتامین نیز می تواند بروز کند از جمله مهمترین عوارض افزایش هموسیستئین سرم است که به عنوان عامل خطر مستقل بیماری‌های قلبی عروقی شناخته شده است.
، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ،
شناخته شده ترین عارضه کمبود ویتامین b۱۲ کم خونی مگالوبلاستیک است اما مشکلات دیگری مثل اختلالات عصبی افزایش خطر بیماری‌های مزمن به ویژه مشکلات قلبی عروقی از عوارض کمبود این ویتامین هستند که در سالمندی اهمیت ویژه‌ای دارند.
کاهش سطح ویتامین b۱۲ در گیاهخواران به قدری رایج و عمومی است که برخی محققان آن را به عنوان شاخص گیاهخوار بودن معرفی کرده‌اند ویتامین b۱۲ به ندرت در منابع گیاهی یافت می شود زیرا این ویتامین توسط میکروب‌ها ساخته شده و به دلیل وجود میکروب‌ها در دستگاه گوارش حیوانات غذاهای حیوانی مثل انواع گوشت ها تخم مرغ و شیر حاوی این ویتامین اند. برخی غذاهای تخمیری و جلبک های مصرف شده در رژیم های گیاهخواری محتوی ویتامین b۱۲ هستند
، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ،
اما جذب آن از این منابع پایین است. بنابراین در صورت عدم مصرف شیر و تخم مرغ توسط گیاهخواران سالمند خطر کمبود ویتامین b۱۲ در آن آن جدی است و مکمل یاری با این ویتامین برای آنها ضروری است. توصیه میشود که در افراد بالای ۵۵ سال بررسی وضعیت ویتامین b۱۲ به طور دوره‌ای و هر ۵ سال یک بار انجام شود که اهمیت آن در سالمندان گیاهخوار بیشتر است.
پوکی استخوان
پوکی استخوان به معنی کاهش چگالی استخوان است که ممکن است در هر سنی رخ دهد اما احتمال بروز آن در سالمندی افزایش می یابد و در زنان سالمند دو برابر مردان سالمند است. در بروز پوکی استخوان عوامل متعددی از جمله نامطلوب بودن وضع کلسیم و ویتامین دی فقدان هورمون های جنسی مصرف پروتئین و غیره نقش دارند. استراتژی اصلی در درمان پوکی استخوان پیشگیری از بروز و پیشرفت آن است.
ارتباط رژیم گیاهخواری و پوکی استخوان در بسیاری از مطالعات مورد بررسی قرار گرفته است مطالعات متعددی حاکی از کاهش چگالی استخوانی در رژیم های گیاهخواری به ویژه در گیاه خواران متعصب است اما احتمال بروز این مشکل در شیر گیاهخواران بسیار کم بوده و حتی در برخی مطالعات پایین تر از همه چیزخوار آن گزارش شده است. مطالعات دیگری نیز حاکی از نقش محافظتی رژیم شیر گیاهخواری از پوکی استخوان است البته باید توجه داشت که گیاهخواران بسیاری از عوامل غیر تغذیه پوکی استخوان را کنترل می کنند که از جمله آنها می‌توان به افزایش میزان فعالیت کاهش سیگار کشیدن و مصرف قهوه و الکل اشاره نمود.
، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ،
وضع نامطلوب کلسیم یکی از اصلی ترین عوامل خطر پوکی استخوان به شمار می رود. جذب و به کارگیری کلسیم در سالمندان به دلیل کاهش اسیدیته معده، وضع نامطلوب ویتامین دی و کاهش هورمون های جنسی کاهش می یابد بنابراین نیاز به کلسیم افزایش می‌یابد و عامل بحرانی در حفظ سلامتی به شمار می رود. اگرچه دریافت کلسیم در بسیاری از گیاه خواران به ویژه در گروههایی که شیر مصرف نمی کنند بسیار کاهش می‌یابد
اما بعضی از عوامل موجود در رژیم گیاه خواری تاثیر مطلوبی بر وضع کلسیم می گذارند. دریافت بالای پروتئین های حیوانی که غنی از سولفورند در همه چیزخوار آن موجب افزایش دفع ادراری کلسیم می شود و احتمال آن مقدار مورد نیاز کلسیم در همه چیز خواران بالاتر از گیاه خواران است به علاوه مصرف پروتئین حیوانی همراه با افزایش سطح فسفات خون است که منجر به کاهش نسبت کلسیم به پست ۰ شده و با سطح هورمون پاراتورمون منجر به آزادسازی کلسیم از استخوان ها می شود.
، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ،
مصرف پروتئین در رژیم های همه چیز خوار موجب افزایش بار اسیدی میگردد که منجر به از دست دادن استخوان و ماهیچه بدن میگردد پروتئین‌های شیر و تخم‌مرغ که در برخی رژیم های گیاهی مصرف می شوند نیز این خاصیت را دارند. مصرف منابع منیزیم مثل دانه ها مغزها حبوبات سبزیجات سبز تیره و غلات آسیاب نشده در رژیم گیاه خواری بالاست در حالی که میزان دریافت منیزیم در همه چیز خواران عقل پایین است. کاهش سطح کلسیم یکی از مهمترین علائم کمبود منیزیم است و با مکمل یاری منیزیم و کلسیم بدن بهبود می یابد.
ویتامین دی نیز از عوامل مهم تعیین کننده چگالی استخوان است ساخت و فعالسازی این ویتامین با افزایش سن کاهش می یابد. کمبود این ویتامین که در سالمندان شایع است موجب کاهش جذب روده ای و استخوانی کلسیم میشود و دفع ادراری آن را افزایش می دهد. دریافت ویتامین دی در گیاهخواران مطلق عمدتاً به دلیل غنی سازی لبنیات با این ویتامین در کشورهای توسعه یافته کمتر از گروه های مصرف کننده شیر و لبنیات است. به هر حال کمبود این ویتامین در گیاهخواران شایع است و مواجهه کافی با نور آفتاب و یا مصرف مکمل ویتامین دی برای مبارزه با خطر پوکی استخوان و برخی دیگر از بیماری‌های مزمن ضروری به نظر می رسد
، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ،
عامل دیگر تنگ کننده چگالی استخوان نمایه توده بدن bmi است. ارتباط مثبت نمایه توده بدن با چگالی استخوانی به افزایش فشار وارد شده بر استخوان در وزن های بالاتر بدن نسبت داده میشود به ویژه که این افزایش چگالی عمدتاً در نواحی مثل پاها که فشار وزن را متحمل می شود دیده شده است.
کاهش bmi در برخی گروههای سالمند دیده شده است. کاهش نمایه توده بدن در همه گروههای گیاهخوار از جمله سالمندان دیده شده است زنان گیاهخوار باید از اثرات منفی پایین بودن وزن آگاه شوند و روش های مناسب برای افزایش انرژی مصرفی مثل مصرف روغن های مفید از جمله روغن زیتون و آجیل و خشکبار را در پیش بگیرند. البته باید توجه داشت که این مسئله به هیچ وجه به معنی توصیه به چاقی و افزایش وزن نیست بلکه تنها به معنی حفظ وزن مطلوب است.
، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ،
کاهش وزن شدید و همچنین پایین بودن وزن در گیاه خواران در سنین قابل یائسگی موجب کاهش هورمون های جنسی تغییر عادات ماهیانه میشود که خطر پوکی استخوان در سنین بالاتر را افزایش می دهد به طور کلی هورمون های جنسی نیز عامل مهمی در تعیین چگالی استخوانی هستند که تغییرات آن در گیاه خواری هنوز مورد بحث است.
اگرچه کاهش وزن در گیاه خواران همان طور که گفته شد موجب کاهش هورمون های جنسی است اما افزایش مصرف فیتواستروژن ها به ویژه در زنان یائسه مصرف کننده سویا با بهبود توده استخوانی همراه است با وجود اینکه نتیجه گیری قطعی در مورد اثر رژیم گیاهخواری بر خطر پوکی استخوان نیاز به مطالعات بیشتر دارد اما به نظر می‌رسد اضافه کردن شیر و لبنیات به رژیم و مصرف مکمل ویتامین دی یا مواجهه کافی با نور آفتاب در همه سالمندان به ویژه گیاه خواران ضروری است.
بیماری های قلبی عروقی
یکی از بیماری هایی که از سر رژیم گیاه خواری در آن بسیار مطالعه شده است بیماری قلبی عروقی است خطر بروز بیماری های قلبی عروقی با افزایش سن به شدت افزایش می یابد. رژیم گیاهخواری به ویژه در گیاهخواران متعصب موجب کاهش خطر ایسکمی و تشکیل پلاک پرفشاری خون سکته مغزی و روماتیسم قلبی می شود. دریافت کلسترول در رژیم گیاه خواری مطلق به صفر می‌رسد و در سایر گروههای گیاهخوار نیز پایین است به علاوه ساخت کلسترول نیز در بدن گیاهخواران کاهش می یابد.
کاهش دریافت اسیدهای چرب اشباع و افزایش مصرف چربی های اشباع نشده در این رژیم موجب می شود که نه تنها خطر مشکلات قلبی عروقی بلکه خطر پوکی استخوان و برخی انواع سرطان کاهش یابد. دریافت بالای اسیدهای چرب چند غیر اشباع FUFA به همراه کاهش مصرف اسیدهای چرب اشباع SFA در گیاه خواران موجب افزایش نسبت PUFA/SFA میشود
، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ،
آنتی اکسیدان ها موادی هستند که موجب کاهش خطر اکسید شدن ناگهانی مواد چربی در بدن می شوند و به همین دلیل خاطر بسیاری از بیماری ها مثل بیماری های قلبی عروقی سرطان دیابت آرتریت روماتوئید و غیره را کاهش می دهند رژیم گیاهخواری سرشار از آنتی اکسیدان ها به ویژه فیتوکمیکال ها است.
مصرف بالای منابع مواد معدنی و ویتامین های آنتی اکسیدان مثل غلات کامل میوه‌ها سبزیجات دانه‌ها و مغزها در این رژیم محتوای آنتی اکسیدانی بدن را به شدت افزایش می دهد. فیبرها که کربوهیدرات های غیر قابل جذبند به روش‌های متعددی مثل افزایش دفع مواد سمی دفع کلسترول و غیره موجب کاهش خطر بسیاری از بیماری‌های مزمن از جمله سرطان و بیماری های قلبی عروقی می شوند. مصرف سبزیجات میوه جات و غلات کامل موجب افزایش دریافت فیبر ها در رژیم گیاه خواری میشود در حالیکه دریافت فیبر در افراد همه چیز خوار معمولاً پایین‌تر از مقادیر توصیه شده است.
، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ،
برخی عادات خاص گیاهخواران مثل مصرف روغن زیتون فعالیت بدنی کافی عدم مصرف سیگار و الکل نیز موجب بهبود سلامت کلی از جمله سلامت قلبی عروقی میشود. به طور کلی به نظر می‌رسد گیاه خواران از سلامت قلبی-عروقی بالاتری نسبت به همه چیز خواران برخوردارند.
در سالمندان گیاهخوار بروز چاقی پوست سرطان‌ریه پرفشاری خون بیماری‌های قلبی عروقی دیابت نوع ۲ و سنگ کیسه صفرا کمتر است. به علاوه خطر سرطان پستان بیماری‌های دیورتیکولار سرطان کولون سنگ های کلسیمی کلیه و شاید پوکی استخوان کمتر از سایر سالمندان است اما باید توجه داشت که خطر کمبود ویتامین b۱۲ در این گروه بسیار جدی است و نیاز به مکمل یاری و پیگیری دقیق دارد.
، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ،
به طور کلی سالمندان گیاهخوار نیاز به مکمل یاری ویتامین b۱۲ و ویتامین d دارند و در صورت مصرف نکردن لبنیات ممکن است نیاز به دریافت مکمل کلسیم نیز داشته باشند طرفداران گیاهخواری در سالمندان بر این باورند که نیاز به مصرف مکمل در سالمندان گیاهخوار کمتر از همه چیز خواران است زیرا گروه همه چیز خوار نیاز به مکمل یاری با ویتامین های گروه b به ویژه فولات ویتامین دی و کلسیم و منیزیم و ویتامین b۱۲ دارند.
خطر کمبود های غذایی در سالمندان گیاهخوا ریکه دچار مشکلات گوارشی و به ویژه اختلالات دندانی آن بسیار جدی است.
، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ،
به علاوه دریافت انرژی در سالمندان گیاهخوار باید به دقت کنترل شود و توصیه به دریافت مواد غذایی با کیفیت بالا و دانستی دانسیته بالای مواد مغزی شود تعدیل رژیم گیاهخواری با و اضافه کردن شیر و لبنیات تخم مرغ و ماهی می تواند کمک زیادی به حفظ سلامتی کند و خطرات ناشی از رژیم گیاهخواری را نیز کاهش دهد به طور کلی باید توجه داشت که همیشه تعادل کلید اصلی سلامتی است
، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ،
، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ،
، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ،
، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ،
برای آگاهی از بیماری‌های زنان می توانید بر روی این لینک کلیک نمائید .
برای آگاهی از مطالب آموزشی دربارۀ بیماری‌ها روی این لینک کلیک کنید .
برای مشاهده صفحۀ اینستاگرام بر روی این لینک کلیک نمایید .
، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ،
، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ،
منبع کتاب تغذیه و گیاه خواری
دکتر احمدرضا درستی متخصص تغذیه از انگلستان
، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ،
، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ،
، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ،
، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ،
، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ،
، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ،
tipe by M.T.N
1399/02/29
، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ،
، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ،
، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ،
، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ،
، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ،