دستگاه ثبت سیگنال های مغزی (EEG)
دستگاه ثبت سیگنال های مغزی : تعریف و ماهیت سیگنال الکتروانسفالوگراف
الکتروانسفالوگرافی (electroencephalography) روشی جهت اندازه گیری فعالیت الکتریکی مغز است. فعالیت الکتریکی مغز توسط میلیاردها سلول عصبی یا نرون بوجود می آید. سیگنال EEG ثبت شده از روی سطح سر، برایند ناشی از فعالیت این سلول های عصبی می باشد.باند فرکانسی EEG شامل:
_ دلتا 0/5-4 Hz
_ تتاHz 4-8
_ آلفا 8-13 Hz
_ بتا 13-30 Hz
_ گاما بالاتر از Hz30
کاربرد های کلینیکی سیگنال مغزی
- نظارت بر میزان هوشیاری، کمت یا مرگ مغزی
- تعیین محل صدمه دیده در پی ضربه یا تومور مغزی
- آزمایش مسیرهای مغزی( با استفاده از پتانسیل های برانگیخته)
- کنترل عمق بیهوشی و بر اساس آن میزان داروی بیهوشی مورد نیاز
- تحقیق در مورد بیماری صرع و تعیین منشأ حملات
- تعیین میزان تأثیر داروها بر بیماری صرع
کاربردهای تحقیقاتی سیگنال مغزی
- بیوفیدبک مغزی
- تشخیص بلوغ فکری با استفاده از سیگنال های مغزی
- مطالعه ی بی نظمی خواب و فیزیولوژی آن
- تخمین میزان هوشیاری با استفاده از توان سیگنال های مغزی
- رابط مغز- کامپیوتر BCI
- دروغ سنجی
دستگاه EEG
دستگاه EEG dh دستگاه ثبت سیگنال های مغزی ، وسیله ای برای ثبت، پردازش و نمایش یا چاپ سیگنالEEG به منظور تشخیص بیماری یا کاربردهای تحقیقاتی می باشد. طبق استاندارد 10-20 تعداد کانال های ثبت EEG معمولأ برابر 21 کانال می باشد که از نواحی مختلف سر ثبت می شوند. بنابراین اکثر دستگاه های EEG ، امکان ثبت 21 کانال را دارند.
اجزای دستگاه EEG
- هد باکس (Head Box)
- مدارات تقویت کننده
- سیستم پردازشگر و نمایشگر سیگنال
- وسایل جانبی
الکترودهای ثبت EEG
1)به شکل فنجان کوچکی است که از آلیاژ نقره – پلاتین ساخته می شوند که معمولا با ژل های مخصوصی استفاده می شوند.عیب آن مشکل بودن نصب و تثبیت آن روی سر است.
2)الکترودهای بشقابی : بر روی پایه ای که انتخاب آن به صورت پیچ است و در یک خرک قابل تنظیم قرار می گیرد، نصب می شود.این خرک ها بوسیله ی کلاه مخصوص روی سر ثابت نگاه داشته می شود.نیاز به ژل الکترولیت ندارد اما برای ارتباط بهتر بین الکترود و پوست الکترودها را قبل از استفاده در محلول آب نمکی سالین نگه می دارند.اشکال آن اکسید شدن الکترودها در اثر مرور زمان است.
3)الکترودهای سوزنی که به شکلف سوزن های کوچکی هستند که در محل مورد نظر قدری فرو می روند و اشکال آن دردناک بودن و امکان عفونت در انسان است.
4)الکتروکپ(electro cap): الکترود ها در محل های مشخص طبق استاندارد 10-20 در داخل کلاه تعبیه شده اند. ژل از طریق سرنگ مخصوص به نقاط مورد نظر روی سر و از طریق منفذ های موجود روی کلاه تزریق می شود.مزیت آن سهولت استفاده از آن است. معمولا در ثبت های بلند مدت از آن استفاده می شود.
نکات علمی در ثبت EEG ( دستگاه ثبت سیگنال های مغزی )
حفاظت الکتریکی
- ایزوله کردن دستگاه از بدن بیمار
- زمین کردن بدنه دستگاه
کاهش نویز خصوصا نویز برق شهر
- طراحی فیلترهای حذف نویز Hz 50
- زمین کردن مناسب دستگاه
- محل مناسب قرارگیری Head Box و Box اصلی دستگاه
- تماس مناسب الکترودها با پوست سر خصوصا الکترودهای زمین و مرجع
امپدانس الکترود با پوست سر
- در حدود چند کیلو اهم و یا کمتر از آن
کاهش آرتیفکت های حرکتی
- عدم تحرک بیمار حین ثبت سیگنال
دستگاه ثبت سیگنال های مغزی